Programma 3. Vitaal & groen buitengebied

Om de biodiversiteit te versterken en de natuur meer ruimte te geven, werken we aan het verbeteren van de verbinding tussen bestaande natuurgebieden. Door deze gebieden aan elkaar te koppelen, kunnen planten en dieren zich beter verspreiden. Dit draagt bij aan de ecologische kwaliteit van het buitengebied.

De verbinding van natuurgebieden doen we niet alleen: dit vraagt om samenwerking in de regio. Geldrop-Mierlo sluit daarom aan bij regionale projecten zoals het Van Gogh Nationaal Park, de gebiedsontwikkeling Strabrechtse Heide, de gebiedsontwikkeling Grenscorridor en Dommeldal uit de verf. Samen met natuurbeheerders werken we aan het opheffen van barrières, bijvoorbeeld door faunapassages aan te leggen. Ook investeren we in het vernatten van natuurgebieden en meer loofbos.

In 2027 is het Geldrop-Mierlose deel van het NatuurNetwerk Brabant gerealiseerd conform de provinciaal vastgestelde doelen.

• Wij voeren in 2026 het inrichtingsplan uit voor de Urkhovense Zeggen en het Hulsterbroek binnen het project Dommeldal uit de verf. In het Hulsterbroek realiseren wij nieuwe natuur en nemen wij de herontwikkeling van het voormalige agrarische bedrijf aan Hulst 124 mee.
• Wij werken in 2026 binnen het project Groenblauw Gerichte Aanpak (GGA) Strabrechtseheide samen met gebiedspartners aan natuurrealisatie in de deelgebieden Goorloop/Sang en Goorkens en Molenheide/Coeveringseheide. Hiervoor vragen wij subsidie aan bij de provincie binnen de Aanpak Landelijk Gebied (ALG). Met deze subsidie en cofinanciering kunnen wij extra grond aankopen en natuur inrichten.
• Wij realiseren in 2026 nieuwe natuur in Gijzenrooi binnen het project GGA Grenscorridor Oost. Dit doen wij als onderdeel van de gebiedsopgave Gijzenrooi.

Naast de grotere natuurgebieden, zoals Sang en Goorkens, de bossen van de Molen- en de Coeveringseheide en het beekdal van de Kleine Dommel bestaat het buitengebied vooral uit weilanden en akkers. Het agrarische karakter van het landelijke gebied verandert, o.a. door verdere schaalvergroting in de landbouw, toenemende woonbebouwing, meer recreatie en een veranderende maatschappij. Daarom zoeken we in elke ontwikkeling naar een slimme combinatie van functies. Voor het gebied rondom de Goorsedijk in Mierlo stellen we bijvoorbeeld een ruimtelijk ontwikkelperspectief op om goed in beeld te brengen waar ruimte is voor nieuwe functies, maar ook waar nieuwe natuur gerealiseerd kan worden en waar ruimte blijft voor agrarisch gebruik.

We willen dat de natuur beter zichtbaar wordt in de manier waarop het land wordt gebruikt. Bijvoorbeeld door landbouw te combineren met natuur, via natuurinclusieve en –extensieve(re) landbouw. Daarvoor werken we samen met agrariërs aan een duurzame toekomst, waarin aandacht is voor biodiversiteit en klimaatadaptatie, maar ook voor nieuwe verdienmodellen, zoals energiehubs.

In verschillende delen van het buitengebied leggen we andere accenten. Voor landgoed Gulbergen zetten we ons in voor sport en recreatie in een groene natuurlijke setting. Voor de bossen van de Coeveringseheide werken we aan een recreatieve zonering om een betere balans te krijgen tussen natuur en recreatie. Voor de gemeentelijke watergangen in het buitengebied gaan we aan de slag met een verbeterplan om water beter af te voeren (bij wateroverlast), maar ook om water langer vast te houden (bij droogte).

In 2029 zijn alle nieuwe ruimtelijke initiatieven in het (agrarisch) buitengebied aantoonbaar geïntegreerd met natuur en landschap conform de uitgangspunten van de provinciale Maatwerkregeling Omgevingskwaliteit. Dit betekent dat:

• Voor alle ruimtelijke initiatieven afspraken worden gemaakt (naast de reguliere landschappelijke inpassing) over extra omgevingskwaliteit vastgelegd in te verlenen omgevingsvergunningen (of anterieure overeenkomsten), zoals het realiseren van één of meer klimaat- en biodiversiteitsmaatregel(s), b.v. groene buffer, waterbeheer, natuur-inclusieve bouw/gebruik, e.d.;
•  Er een jaarlijkse rapportage beschikbaar is waarin wordt aangetoond dat de (omgevings)kwaliteit van landschap en natuur in het (agrarisch) buitengebied behouden blijft of verbetert.
• Wij maken in 2026 alle lopende afspraken over landschappelijke inpassing en omgevingskwaliteit inzichtelijk (uit omgevingsvergunningen, anterieure overeenkomsten en omgevingsplannen).
• Wij verwerken deze afspraken in een uitvoeringsagenda Vitaal en Groen Buitengebied.
• Wij gebruiken deze uitvoeringsagenda als basis om jaarlijks te rapporteren over de kwaliteit van natuur en landschap in het buitengebied.

Gijzenrooi is een waardevol kleinschalig agrarisch cultuurlandschap dat ligt ingeklemd tussen de stedelijke gebieden van Eindhoven en Geldrop. De opgave is om conform het vastgestelde Masterplan Gijzenrooi de landschappelijke en natuurlijke kwaliteiten van het gebied te versterken en tegelijkertijd de recreatieve waarde en het waterbergend vermogen van het gebied te vergroten. Hier gaan we de komende mee aan de slag. Belangrijke eerste stap is het vinden van een (agrarisch) beheerder voor het gebied. Samen met deze beheerder kunnen Geldrop-Mierlo en het Brabants Landschap aan de slag met de vervolgstappen, zoals de realisatie van een ontmoetingserf, het uitzetten van een hydrologische verkenning rondom de natte natuurparel (de Gijzenrooise Zegge), het uitwerken van een recreatie zonering (wandelpaden) en het verder natuurinclusiever inrichten van het kleinschalige agrarische cultuurlandschap.

Daarnaast werken we mee aan ruimtelijke en maatschappelijke initiatieven, die het karakter van het gehucht Gijzenrooi versterken, maar tegelijkertijd ook tastbaar bijdragen aan een beter beheer van het gebied Gijzenrooi (binnen de kaders van het Masterplan Gijzenrooi).

Belangrijk is om de bestaande goede samenwerking tussen Geldrop-Mierlo en het Brabants Landschap te continueren en ook goed af te stemmen met gebiedspartners als waterschap de Dommel, gemeente Eindhoven en de provincie. Onderdeel hiervan is dat Geldrop-Mierlo deel gaat nemen aan de Groenblauwe Gebieds Aanpak (GGA) Grenscorridor (inclusief de Natura 2000-gebieden Groote Heide, Leenderbos en de Plateaux). Dit biedt voor Gijzenrooi financiële meekoppelkansen.

In 2026 hebben gemeente en het Brabants Landschap een (agrarisch) beheerder en gastheer voor Gijzenrooi geselecteerd en formeel aangesteld in lijn met het Masterplan Gijzenrooi.

• Wij ronden in 2026 de aanbesteding af voor de selectie van een (agrarisch) beheerder en gastheer voor Gijzenrooi.
• Wij maken samen met het Brabants Landschap afspraken over de agrarische gebruiksmogelijkheden van de percelen en aanvullende pachtvoorwaarden, op basis van de uitgangspunten uit het Masterplan Gijzenrooi.

Regulier werk dat in 2026 extra aandacht, capaciteit of middelen vraagt door bijvoorbeeld wetgeving, maatschappelijke druk of bestuurlijke prioriteit.

Focuspunt 1 - Planologische procedure woon(zorg)collectieven Gijzenrooi

• Wij zetten in 2026 verdere stappen om de initiatieven van twee woon(zorg)collectieven in Gijzenrooi mogelijk te maken, zowel planologisch als financieel.
• Wij nemen hierbij ook de realisatie van twee ruimte-voor-ruimtewoningen op gemeentegrond mee.
• Wij hechten waarde aan de sociale, maatschappelijke en landschappelijke meerwaarde van deze initiatieven en zetten ons extra in voor een goede inrichting van de openbare voorzieningen rondom het gehucht en de brink van Gijzenrooi.