Financiering | Meerjarenbegroting 2025-2028

Inleiding

Het opstellen van de paragraaf financiering in de begroting en de jaarstukken is in zowel het BBV als in de wet Fido verplicht gesteld. Financiering betreft de wijze waarop de gemeente Geldrop-Mierlo de benodigde geldmiddelen aantrekt en (tijdelijke) overtollige geldmiddelen belegt. De uitvoering van deze paragraaf vindt plaats binnen de wettelijke kaders van het BBV en de wet Fido. Naast deze wetgeving is een treasurystatuut vastgesteld. In dit statuut zijn nadere regels opgenomen om daarmee de financieringsfunctie te sturen, te beheersen en te controleren.

De paragraaf geeft inzicht in de rentelasten en -baten, het renteresultaat, de financieringsbehoefte en de wijze waarop rente wordt toegerekend aan investeringen, grondexploitaties en projecten. De bedragen in onderstaande tabellen moeten vermenigvuldigd worden met € 1.000,-.

Interne- en externe ontwikkelingen

Extern
In juni 2024 heeft de ECB besloten de rente met 0,25% te verlagen. Eerder verhoogde de ECB vanaf juli 2022 de rente in tien stappen naar 4%. Doel was om de economie af te laten koelen en zo de torenhoge inflatie naar beneden te krijgen. Prijzen waren omhooggeschoten in de nasleep van de pandemie en de Russische inval in Oekraïne. Inflatie was ver boven het doel van 2% dat de ECB op middellange termijn nastreeft. Met de verlaging van de rente haalt de ECB voorzichtig de voet van de rem, wat zal bijdragen aan het aantrekken van de economie.
Nog steeds ligt de korte rente op een hoger niveau dan de lange rente.

Intern
Voor de begroting zijn de volgende interne rentepercentages gebruikt, de berekening volgens BBV:

Renteschema	%
Bespaarde rente over voorziening verliesgevende complexen bouwgrond	2,00%
Rente activa en Grex afgerond (omslagrente)	1,00%

In onderstaand schema is het renteresultaat berekend volgens BBV:

Stap	Renteschema	2025	2026	2027	2028	2029
	De externe rentelasten over de korte en lange financiering	1.711	2.461	2.818	3.279	3.012
	De externe rentebaten	-162	-160	-158	-158	-157
1	Saldo rentelasten en rentebaten	1.549	2.301	2.660	3.121	2.854
	De rentebaten van projectfinanciering die aan het betreffende taakveld moet worden toegerekend	-13	-12	-10	-9	-7
	De rentelasten van projectfinanciering die aan het betreffende taakveld moet worden toegerekend	13	12	10	9	7
2	Aan taakvelden toe te rekenen externe rente	0	0	0	0	0
3	Rente over eigen vermogen	0	0	0	0	0
3	Rente over voorzieningen (gewaardeerd op contante waarde)	128	131	134	136	139
4	Totaal aan taakvelden toe te rekenen rente (1+2+3)	1.678	2.432	2.793	3.258	2.993
5	De werkelijk aan taakvelden toegerekende rente (renteomslag) actieve gronden	-254	-95	-103	-131	-57
5	De werkelijk aan taakvelden toegerekende rente (renteomslag) activa	-1.446	-1.555	-1.634	-1.740	-1.672
	Renteresultaat op het taakveld treasury (4+5)	-22	782	1.056	1.387	1.264

Het genoemde renteresultaat komt terug op het taakveld Treasury, maar is niet het enige resultaat op dat taakveld. Ook bijvoorbeeld ontvangen dividend wordt geraamd op het taakveld, maar maakt geen onderdeel uit van het renteschema.

Financieringsbehoefte

Op basis van de begroting 2025 wordt een meerjarige financieringsbehoefte opgesteld.

	2025	2026	2027	2028
Activa	153.740	166.654	169.629	186.221
Grondexploitatie	19.062	3.390	4.223	7.000
Geldleningen*	-69.597	-41.761	-38.924	-36.085
Reserves en voorzieningen	-61.755	-59.168	-60.588	-59.916
	41.451	69.115	74.340	97.221

* Dit is de huidige leningenportefeuille.

Uit bovenstaand schema blijkt dat de komende jaren een financieringsbehoefte is tot een maximum van ruim € 97 miljoen. Deze wordt gefinancierd met kasgeld en langlopende geldleningen.

Beleidsvoornemen financiering
Er is een tendens in de markt zichtbaar dat financiële instellingen terughoudend zijn met het geven van een rentevisie. Ook BNG publiceert deze sinds enige tijd niet meer.
Het beleid is erop gericht om op verschillende momenten langlopende leningen af te sluiten in de toekomst en het tegelijkertijd hebben lopen van kortlopende en langlopende leningen. Hiermee reduceren we het renterisico.
Hierbij wordt rekening gehouden met de kasgeldlimiet. Deze bepaalt dat de gemiddelde vlottende schuld, over drie achtereenvolgende kwartalen bezien, niet boven de 8,5% van het begrotingstotaal mag uitkomen.

Renterisicobeheer

De overheid heeft twee instrumenten bepaald voor het toetsen van het renterisico, namelijk: de kasgeldlimiet en de renterisiconorm.

Kasgeldlimiet
De kasgeldlimiet vormt de bovengrens waarmee een tijdelijk liquiditeitstekort gefinancierd kan en mag worden met een kortlopende geldlening (korter dan één jaar). Als het liquiditeitstekort een structureel karakter draagt, moet er een langlopende geldlening worden aangetrokken. Indien voor het derde achtereenvolgende kwartaal de kasgeldlimiet wordt overschreden, moet de toezichthouder hiervan op de hoogte worden gesteld, en moet de kwartaalrapportage en een plan om binnen de kasgeldlimiet te blijven ter goedkeuring worden voorgelegd aan de toezichthouder. De kasgeldlimiet is vastgesteld op 8,5% van het begrotingstotaal.

Stap	Omschrijving	2025
	Bepalen toegestane kasgeldlimiet
	Omvang begrotingstotaal	149.953
	Percentage regeling	8,50%
1	Toegestane kasgeldlimiet	12.746
	Vlottende korte schuld
	opgenomen gelden korter dan 1 jaar	12.000
	Schuld in rekening courant	0
	Gestorte gelden door derden korter dan 1 jaar	126
	Overige geldleningen niet zijnde vaste schuld	0
2	Totaal vlottende korte schuld	12.126
	Vlottende middelen	0
	Contante gelden in kas	15
	Tegoeden in rekening courant	3.871
	Overige uitstaande gelden korter dan 1 jaar	13
3	Totaal vlottende middelen	3.900
4	Totaal netto vlottende schuld (2-3)	8.226
	Ruimte (+) / Overschrijdingen (-) (1-4)	4.520

Voor 2025 wordt met kasgeldleningen gewerkt tot de maximale bovengrens van de kasgeldlimiet.

Renterisiconorm
De renterisiconorm stelt een grens aan het te lopen renterisico op de vaste schuld. De risiconorm houdt in dat de jaarlijkse verplichte aflossingen en renteherzieningen niet hoger mogen zijn dan 20% van het begrotingstotaal (zie tabel hieronder).

Stap	Omschrijving	2025	2026	2027	2028
1	Renteherzieningen	0	0	0	0
2	Aflossingen	27.836	2.837	2.839	2.840
3 (1+2)	Renterisico	27.836	2.837	2.839	2.840
4	Begrotingstotaal	149.953	138.351	137.765	143.840
5	Percentage regeling	20%	20%	20%	20%
6 (4 x 5)	Renterisiconorm	29.991	27.670	27.553	28.768
7	Ruimte(+)/Overschrijdingen(-)	2.155	24.833	24.714	25.928

Voor de komende jaren is er ruimte om lang geld aan te trekken volgens de renterisiconorm. Voor het jaar 2025 is deze ruimte beperkter, dit komt door de aflossing van een fixed lening van € 25 miljoen. Bij een fixed lening wordt tussentijds niet afgelost maar pas op het einde van de looptijd.

Kredietrisicobeheer

Kredietrisicobeheer is het beheersen van de risico’s die voortvloeien uit de mogelijkheid op een waardedaling van de vorderingspositie ten gevolge van het niet (tijdig) na kunnen komen van de verplichtingen door de tegenpartij.

De gemeente heeft in beperkte mate te maken met kredietrisico’s. Deze hebben onder andere betrekking op de verstrekte leningen in het kader van de publieke taak, zoals de startersleningen. Deze leningen zijn afgesloten onder Nationale Hypotheek Garantie. Dit betekent dat de aflossing bij gedwongen verkoop altijd gegarandeerd is.

Leningenportefeuille

Een belangrijk onderdeel van het financieringsbeleid vormt de omvang, flexibiliteit, gemiddelde looptijd en rentegevoeligheid van de leningenportefeuille. De leningenportefeuille van de gemeente ziet als volgt uit:

Opgenomen langlopende leningen
Leningverstrekker	Looptijd van	Looptijd t/m	Rente	Oorspronkelijk	1-1-2025	31-12-2025
Prov NB	2018	2033	1,13%	1.211	751	671
Prov NB	2018	2033	1,18%	908	57	51
Prov NB	2019	2034	1,28%	606	416	377
BNG	2020	2025	-0,10%	25.000	25.000	0
BNG	2020	2040	0,23%	54.215	43.372	40.661
				81.941	69.597	41.761