Onderhoud kapitaalgoederen

Het onderhoud van kapitaalgoederen speelt in beginsel in elk programma een rol. De infrastructuur is immers een fysieke drager van alle economische en maatschappelijk verkeer. 

Beleid

De uitgangspunten voor beheer en onderhoud van de wegen worden door de raad vastgelegd in een Strategisch Beheerplan Wegen. De looptijd van het Beheerplan bedraagt 5 jaar. Het meest recente plan is door de gemeenteraad vastgesteld in 2022 en wordt in 2026 geactualiseerd. Dit Beheerplan is een strategische visie op het beheer en onderhoud van de gemeentelijke wegen. Deze visie voorziet in de verantwoording die volgens het Besluit Begroting en Verantwoording nodig is. De onderhoudsprioriteit ligt bij de asfaltwegen en met name de hoofdontsluitingswegen en fietspaden.  

Bij het vaststellen van het streefniveau voor onderhoud maken we gebruik van de landelijk gehanteerde CROW-systematiek (CROW = Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond-, Water- en Wegenbouw en de Verkeerstechniek). We kiezen voor het laagste niveau voor verantwoord onderhoud.

Operationeel

Als uitwerking van het Beheerplan stelt het college een operationeel plan vast. In het operationeel plan staat in detail aangegeven welke onderhoudswerken zullen worden uitgevoerd. De operationele plannen worden gebaseerd op een jaarlijkse visuele inspectie van het gehele wegennet, afgestemd met het activiteitenplan en met de bekende (grotere) bouwplannen van derden. Dit operationeel plan heeft een looptijd van 2 of 3 jaar. Het is flexibel van opzet zodat kan worden ingespeeld op onvoorziene ontwikkelingen en ruimte laat bij de voorbereiding en de uitvoering. Ook kunnen we de onderhoudswerken in een groot werkvolume aanbesteden, wat gunstig is voor de prijsstelling. 

Beleidsplan

Uitgangspunten
Bij het wegbeheer hanteren wij de richtlijnen van het CROW, die in het maatschappelijk verkeer veelal als norm worden gehanteerd.

Jaarlijks onderhoudsbudget c.q. investeringsmiddelen

Naast bovenstaande bedragen voor het groot onderhoud aan de wegen is nog € 228.748,- ,- besteed aan klein onderhoud (begroot € 237.241,-).

Voorziening Groot onderhoud Wegen
Het groot onderhoud aan de wegen wordt betaald vanuit de voorziening Groot onderhoud Wegen. Conform het Wegenbeheerplan wordt jaarlijks een bedrag van € 874.911,- (inclusief indexering) gestort in deze voorziening.

Achterstallig onderhoud
Er is momenteel geen sprake van achterstallig onderhoud. Wel kan sprake zijn van uitgesteld onderhoud. Want wij stemmen de onderhoudsplannen af op het activiteitenplan en de bekende (grotere) bouwplannen van derden. Verschuiving in laatstgenoemde plannen kan leiden tot uitstel van het door ons uit te voeren onderhoud.

Beleid
In april 2021 is het Beleidsplan openbare verlichting voor de periode 2021 t/m 2024 vastgesteld en gekozen voor scenario 2. Hiermee zijn de kaders vastgesteld en de financiële middelen beschikbaar gesteld voor het onderhoud van de openbare verlichting om uiteindelijk in 2030 aan de energiedoelstellingen te kunnen voldoen. 

Op basis van het vastgestelde beleid worden de vervangingsplannen opgesteld en vervolgens vertaald naar uitvoeringsplannen. 

Het onderhoud van de openbare verlichting is te splitsen in correctief en preventief onderhoud. Onder het correctief onderhoud wordt verstaan het oplossen van storingen en schades. Onder preventief onderhoud wordt verstaan het groepsgewijs vervangen van lampen, armaturen en masten. Dit wordt gebaseerd op de technische levensduur van de onderdelen. Het uitgangspunt bij preventief onderhoud is om in te zetten op energiebesparende verlichting (LED). Het vervangen van oude armaturen levert een besparing op van het energieverbruik en dus op energiekosten. Met het terugdringen van het energieverbruik wordt bijgedragen aan de doelstelling van het Energieakkoord.

Beleidsplan
Het beleidsplan heeft een looptijd van 2021-2024. In 2025 wordt bekeken in welke vorm nieuw beleid vastgelegd moet worden.

Uitgangspunten
Elke maand, en indien nodig vaker, worden er vanuit het correctieve onderhoud storingsroutes gereden door de aannemer. In deze storingsroutes worden de storingen en schades verholpen. Indien een storing urgent is in verband met de verkeers- of sociale veiligheid wordt deze meteen verholpen. Op 1-4-2023 is de raamovereenkomst  voor Onderhoud en renovatie van openbare verlichting ingegaan met een looptijd van 4 jaar. Hiermee is het onderhoud en functioneren van de openbare verlichting gewaarborgd.  
Bij het opstellen van onderhoudsmaatregelen worden de mogelijkheden tot energiebesparing en reductie van de CO2-uitstoot meegenomen. Door de (door)ontwikkeling van LED-verlichting en toepassing van dimbare armaturen en energiezuinige lampen wordt het energieverbruik van de openbare verlichting minder. Bij integrale projecten in de MPB en het activiteitenplan wordt vaak de vervanging van armaturen en masten meegenomen. In 2024 zijn er circa 860 armaturen vervangen.

Jaarlijks groot onderhoudsbudget en investeringen

Achterstallig onderhoud
Er is geen sprake van achterstallig onderhoud. Indien er achterstand op het verhelpen van storingen (correctief onderhoud) dreigt te ontstaan wordt dit ondervangen door extra storingsroutes te rijden. 

Beleid
De uitgangspunten van het beheer en onderhoud zijn vastgelegd in het Beheerplan Civieltechnische Kunstwerken. De algemene doelstelling van dit 5-jarig beheerplan is om inzicht te geven in het functioneren en gebruiksgemak, de veiligheid van de kunstwerken, de levensduur en de te verwachten kosten die samenhangen met het beheer daarvan. Het doel is om de civiele kunstwerken in de gemeente te beheren op een vooraf vaststaand en meetbaar kwaliteitsniveau en gesteld risico, het ondervangen van risicoaansprakelijkheid en het waarborgen van een goede bereikbaarheid. Er wordt naar gestreefd de objecten tegen acceptabele kosten en met het behoud van hun eigenschappen een theoretische levensduur te laten bereiken.

Beleidsplan

Uitgangspunten
In het Beheerplan is gekozen voor een basaal onderhoudsniveau waarbij wordt voldaan aan de minimumeisen voor veiligheid en functionaliteit. Er mag geen sprake zijn van twijfel over de veiligheid, losliggende onderdelen of gevaar van bezwijken. De beheerstrategie is ten eerste gericht op het beheersen van de risico’s. Hierbij worden veiligheid en bereikbaarheid gegarandeerd. Daarnaast sturen we op kwaliteit (technisch en beeld). De keuze voor een basaal kwaliteitsniveau sluit het beste aan bij de sobere en doelmatige uitstraling die we nastreven en kunnen waarmaken. Met deze onderhoudsstrategie bereiken we het meest economische moment van onderhoud, namelijk niet te vroeg en niet te laat en in de juiste mate.

Jaarlijks onderhoudsbudget c.q. investeringsmiddelen
Onderstaand zijn de kosten van het onderhoud opgenomen. Het betreft de vereiste middelen voor de instandhouding. Het is geen projectbegroting of taakstellend budget. Dit overzicht bevat de totale directe kosten aangevuld met kosten onvoorzien, staartkosten en exclusief de eigen uren en btw.

Onderhoudskosten
De financiering en dekking van het planmatig onderhoud vindt plaats via de voorziening groot onderhoud wegen. De storting bedraagt jaarlijks € 38.500,-.

In 2024 is regulier onderhoud uitgevoerd aan de kunstwerken volgens het lopende meerjaren onderhoudsbestek. In 2024 is de vissteiger aan de Smelen vervangen zodat zij weer goed toegankelijk is voor met name minder validen.

Achterstallig onderhoud
Er is geen sprake van achterstallig onderhoud.

Beleid

In 2021 is als uitwerking van het groenbeleidsplan de module 'Groenbeheer' opgesteld. Eén van de onderdelen hierin is de herinrichting van de plantvakken die het einde van hun levensduur hebben bereikt. In 2024 zijn ongeveer 50 reconstructies van plantvakken uitgevoerd, variërend van groot naar klein.  Ook zijn er  in december 120 nieuwe bomen geplant.

In 2018 zijn de nieuwe groenonderhoudscontracten opgesteld met Ergon en Senzer voor de onderhoudsjaren 2018-2022. Hierbij is een optie opgenomen 3 x 2 jaar te verlengen bij goede resultaten. In 2022-2023 is het eerste optionele verlengingsjaar ingegaan.  In 2024 heeft Senzer 1 wijk onderhouden i.v.m. personele problemen en aanhoudende klachten van de opdrachtgever. Ergon heeft in 2024 naast wijk 3 & 4 ook wijk 2 van Senzer onderhouden. We werken inmiddels via deze onderhoudscontracten en starten in 2025 met de tweede optionele verlenging.

Beleidsplan

Uitgangspunten
De werkzaamheden zijn uitbesteed aan Ergon en Senzer en worden gecontroleerd op basis van het kwaliteitsniveau A (in de centrumgebieden) en B, van de landelijke standaard voor onderhoudsniveaus, zoals beschreven in de Kwaliteitscatalogus openbare ruimte van het CROW. Dit onderhoudsniveau is vastgesteld door de gemeenteraad in 2008. Vanaf 2025 wordt kwaliteitsniveau B in de gehele gemeente toegepast, dit is een uitwerkingen van 1 van de vele  bezuinigingsmaatregelen die zijn goedgekeurd door de raad eind 2024, het onderhoud wordt in zowel Geldrop als Mierlo uitgevoerd door Ergon.

Jaarlijks onderhoudsbudget
In onderstaande tabel wordt het meerjarenbudget voor het groot onderhoud aan het openbaar groen weergegeven. Het betreft hier de bestekken voor de verschillende wijken.

Naast het onderhoud is er in 2024 € 100.131,- geïnvesteerd  in een 50-tal groenreconstructies.  Ook zijn er 120 nieuwe bomen geplant in Geldrop en Mierlo.

Achterstallig onderhoud
Er is geen sprake van achterstallig onderhoud.

Beleid
Het gemeentelijk rioleringsbeleid is vastgelegd in het gemeentelijk rioleringsplan (GRP). Het GRP is een beleidsinstrument binnen het gemeentelijk milieubeleid voor de aanleg en het beheer van riolering. Het heeft een planmatig en strategisch karakter met een planperiode van 5 jaar (huidige planperiode: 2023–2027). In het GRP zijn 6 speerpunten beschreven waar we ons op gaan richten:

1.    Duurzame waterketen
De inzameling en het transport van afvalwater moet zo doelmatig mogelijk plaatsvinden zodat de volksgezondheid niet in het geding komt.

2.    Een klimaatbestendig watersysteem
We gaan het systeem zo inrichten dat we de klimaatveranderingen beter kunnen opvangen. Iedereen heeft hier een verantwoordelijkheid. In december 2023 is daarom de Verordening Waterberging vastgesteld. Bij nieuwbouw moet regenwater voortaan eerst in een berging op eigen terrein worden opgevangen voordat het mag worden geloosd op de openbare riolering. Bij reconstructies streven we er naar om zoveel mogelijk verhard oppervlak af te koppelen. De inspanningsverplichting van de gemeente ingeval van hinder of overlast door zware regenval is duidelijker omschreven en aangescherpt.

3.    Grondwaterhuishouding in balans
Perceeleigenaren zijn beginsel zelf verantwoordelijk voor het treffen van maatregelen tegen gevolgen van te hoge of te lage grondwaterstanden. Bij alle ontwikkelingen in gebieden moeten we er voor zorgen dat er geen dusdanige wijzigingen in de grondwaterstand ontstaan die aanleiding kunnen geven tot hinder of schade. We streven er naar om zoveel mogelijk regenwater in de bodem te brengen. Dit kan rechtstreeks door terreinen onverhard te laten of te maken, dan wel via infiltratievoorzieningen. Dit beleid werd eind 2023 danig op de proef gesteld doordat een langdurig natte periode zorgde voor extreem hoge grondwaterstanden. Hoewel dit tot de nodige hinder leidde gaan we er vooralsnog van uit dat dit een incidentele gebeurtenis was. Op een enkele plaats lijkt sprake van structurele overlast wat voor ons reden is voor nader onderzoek.

 4.    Water als ordenend principe
Bij alle ruimtelijke ontwikkelingen moet het water leidend zijn in de planvorming. Dat betekent dat eerst moet worden gekeken hoe het water kan worden opgevangen en verwerkt, en dat de rest van de ontwikkeling zich daar omheen moet plooien.

5.    Gezond, schoon en beleefbaar water
Door het gescheiden inzamelen en gescheiden houden van regen - en afvalwater voorkomen we onnodige belasting van de waterzuivering maar voorkomen we ook onnodige natuurschade (riool overstorten).

6.    Samen werken aan water
De gemeente werkt samen met andere partners in de waterketen. Dit zijn de gemeenten, de waterschappen en Brabant Water. De samenwerkingsverbanden zijn een uitvloeisel van het Bestuursakkoord Water 2011. Met deze platforms wordt kennis uitgewisseld maar ook (rijks-) subsidies aangevraagd. De gemeenten trekken hierbij samen op met het Waterschap de Dommel om maatregelen te treffen die de kwaliteit van het oppervlakte water (na lozing vanuit het rioolstelsel en de rioolwaterzuiveringsinstallatie) verbeteren. Door gezamenlijke aanpak levert dit naast kwaliteit ook kostenbesparing op. De doelstellingen op het vlak van waterkwaliteit komen voort uit Europese regelgeving.

Koppeling met het Klimaatbeleid
In ons Klimaatbeleid zijn meerdere voorstellen voorgesteld voor de verdere aanpak van de effecten van de klimaatontwikkelingen. Voor zover deze maatregelen gerelateerd zijn aan de gemeentelijke watertaken en rioleringszorg kunnen zij worden bekostigd vanuit het GRP.

Beleidsplan

Uitgangspunten
De functionele doelen, eisen en maatstaven zijn vastgelegd in het GRP. Uitgangspunt is dat de bedrijfszekerheid van de riolering gegarandeerd moet zijn tegen aanvaardbare maatschappelijke kosten.

Vervangingen
Vervanging van rioolbuizen is noodzakelijk om het functioneren van de riolering in stand te houden. Na verloop van tijd gaat de sterkte van rioolbuizen achteruit, bijvoorbeeld door scheuren of aantasting van de binnenwand. De riolen worden dan vervangen of relined. Dit is altijd maatwerk per geval. Wij wegen vooraf of een reconstructie van een hele straat meegenomen kan worden. In de periode 2023-2027 wordt bijna 8,5 kilometer rioolbuis vervangen.

Daarnaast worden doorlopend ook gemalen en de elektrische installaties vervangen.

Aanpak wateroverlast en klimaatadaptatie
In de afgelopen jaren hebben we € 1,5 miljoen geïnvesteerd in de aanpak van wateroverlast. Ook in de komende jaren gaan we door met maatregelen zoals uitgewerkt in het Basisrioleringsplan en het Blauwe Aderplan. Dit zijn technische analyses van ons riool- en watersysteem. En de laatste vooral een lange termijn visie over het omgaan met hemelwater en ook een plan op hoofdlijnen voor de aanleg van aan een gesloten hemelwatersystemen. 

Er is een start gemaakt met de aanleg van een Blauwe Ader in de Aragorn. Dit werk wordt in 2025 afgerond en draagt op termijn bij  aan het tegengaan van regenwateroverlast in zowel de wijken Genoenhuis als Zesgehuchten.  Een vergelijkbaar werk in de Heer van Scherpenzeelweg is in voorbereiding. Ook is een participatietraject doorlopen voor de aanpak van grondwateroverlast in de Wersakker. In de Talingstraat is een wateroverlast probleem opgelost in goede samenwerking tussen bewoners, aannemer en gemeente. In de Nijverheidsweg is een nooduitlaat op het Eindhovens kanaal gerealiseerd. Hiermee wordt regenwateroverlast in de Brugstraat voorkomen. In het buitengebied zijn de duikers in de belangrijkste watergangen geïnventariseerd en gereinigd.

In de winter 23/24 en het voorjaar van 2024 zijn we geconfronteerd met een natte periode met ongekend hoge grondwaterstanden tot gevolg.  Hier hebben we veel extra werk aan gehad vanwege het grote aantal  meldingen en vragen van inwoners .

In ons Klimaatbeleid zijn meerdere voorstellen voorgesteld voor de verdere aanpak van de effecten van de klimaatontwikkelingen. Voor zover deze maatregelen gerelateerd zijn aan de gemeentelijke watertaken en rioleringszorg kunnen zij worden bekostigd vanuit het GRP.

Dagelijks onderhoud
Alle objecten van de riolering worden onderhouden om ervoor te zorgen dat ze goed blijven functioneren. Dit is niet alleen het repareren van schade en het verhelpen van verstopping, maar ook het uitvoeren van metingen en onderzoeken, als ook het bijhouden van gegevens. 

Jaarlijks onderhoudsbudget c.q. investeringsmiddelen
In onderstaande tabel staan de kosten voor het onderhoud aan het rioolstelsel. Daarnaast zijn er ook kosten voor o.a. planvorming, kapitaallasten en interne uren.
De vervangingsinvesteringen zijn gebaseerd op het gemeentelijk rioleringsplan en zijn opgenomen op het activiteitenplan.

Achterstallig onderhoud
De riolering vereist dagelijks investeringen voor instandhouding en verbetering. Jaarlijks worden grotere en kleinere onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd. Het beheer van de data is op orde. Er is dan ook geen sprake van achterstallig onderhoud.

Beleid
De belangrijkste beleidsuitgangspunten voor gemeentelijke gebouwen:

• Het in eigendom hebben van vastgoed is geen gemeentelijke kerntaak;
• De gebouwen voor eigen gebruik behoren wel tot de kernvoorraad van gemeentelijk vastgoed en blijven dus in eigendom;
• Gemeentelijk vastgoed ten behoeve van maatschappelijke functies wordt kostendekkend verhuurd; Gemeentelijk vastgoed ten behoeve van commerciële functies wordt marktconform verhuurd;
• De (financiële) toegankelijkheid van gebouwen met een maatschappelijke functie wordt mogelijk gemaakt door het toekennen van huisvestingssubsidie op basis van het accommodatiebeleid.

In 2022 zijn alle gebouwen opnieuw geactualiseerd en beoordeeld op de actuele onderhoudstoestand. Uit de nieuwe geactualiseerde meerjaren onderhoudsplanning (MJOP 2023-2032), dat in april 2023 door de raad is vastgesteld, blijkt een nieuw onderhoudsbudget van gemiddeld € 1.464.000,- per jaar benodigd te zijn (op basis van een termijn van 10 jaar). 

Ieder jaar wordt 20% van het totaal aantal BVO opnieuw beoordeeld volgens NEN 2767 en MJOV’s geactualiseerd. Binnen de gemeente hebben we ons te houden aan het klimaatakkoord (2030/55% CO2 reductie). Hierdoor is het verduurzaming van gemeentelijk vastgoed ook een belangrijk aspect. Hiervoor is op dit moment een investeringskrediet vastgesteld van € 150.000,- euro per jaar

Beleidsplan

In 2022 hebben we een nieuw beheerplan opgesteld dat in april 2023 is vastgesteld door de gemeenteraad. 
In dit beheerplan worden belangrijke kaders gegeven waaronder budget, risico’s, onderhoudstoestand en kwaliteitsniveau. 

Uitgangspunten
Het kwaliteitsniveau van gemeentelijk vastgoed is vastgesteld op conditie 3 (redelijk), zoals gedefinieerd in de Nederlandse norm NEN 2767.
Uitleg over kwaliteitsniveau staat in het beheerplan van Vastgoedbeheer dat in april 2023 is vastgesteld. 

Jaarlijks onderhoudsbudget c.q. investeringsmiddelen

Een vastgoedportefeuille is zeer dynamisch en kan continu wijzigen.
Er worden objecten verkocht en aangekocht c.q. nieuwbouw gepleegd.
Zoals vastgesteld in het beheerplan van april 2023 wordt ieder jaar 20% herinspectie uitgevoerd op basis van het totale BVO van de objecten die op dat moment in actief beheer zijn.
Op basis hiervan kan na 4 jaar direct een nieuwe dotatie worden vastgesteld

Achterstallig onderhoud
Op dit moment is gebleken vanuit herinspecties volgens NEN 2767 dat er geen sprake is van achterstallig onderhoud.
In 2024 heeft Vastgoedbeheer duurzaamheid, efficiëntie en strategische planning centraal gesteld in haar aanpak.
Dit jaar vormde een waardevolle stap richting een toekomst die klimaatbewust en financieel verantwoord is.

Beleid
Het speelruimteplan geeft een actueel inzicht in de speelbehoeften van alle leeftijdsgroepen en biedt een handvat voor noodzakelijke en wenselijke verbeteringen in het aanbod aan speelruimte en voorzieningen in Geldrop en Mierlo. De gemeente gebruikt dit plan als toetsingskader bij het beoordelen van wensen van inwoners op het gebied van speelruimte en speelvoorzieningen.

Beleidsplan

Uitgangspunten
De speelplekken moeten voldoen aan het Warenwetbesluit attractie- en speeltoestellen. Hiervoor is regelmatig inspectie en onderhoud nodig om de kwaliteit te waarborgen.

Jaarlijks onderhoudsbudget
In onderstaande tabel wordt het meerjarenbudget voor het onderhoud aan de speelvoorzieningen. Dit budget omvat o.a. onderhoud, inspectie kleine vervangingen en schoonmaak van de val-ondergrond van de speelvoorzieningen. Nieuwe speeltoestellen worden aangemerkt als investering.

Naast bovenstaande onderhoudsuitgaven is in 2024 € 449.170,- uitgegeven aan investeringen.

Achterstallig onderhoud
Er is geen sprake van achterstallig onderhoud.