Programma 5. Toekomstige leefomgeving

In dit programma gaat het om zowel het bijdragen aan het regionale mobiliteitsnetwerk als om mobiliteitsvraagstukken binnen Geldrop en Mierlo.

Dit programma omvat de thema’s energietransitie, circulariteit en klimaatadaptie. Het vierde duurzaamheidsthema biodiversiteit landt vanwege de sterke relatie met natuur in het themaprogramma Doorlopend groen. 

• Cure voert de afvalverwerking / grondstofproductie naar tevredenheid uit.
  • Cure informeert ons periodiek via een voortgangsrapportage over het uitvoeren van hun taken.

• Inwoners waarderen de inzet van de gemeente ten aanzien van duurzaamheid met minimaal een 7,5.
  • We hebben zoals in 2023 een enquête uitgezet over duurzaamheid onder onze inwoners. Hierin vroegen we ook hoe de inwoners onze inzet waarderen. Dit cijfer was in 2023 een 5,9 en is in 2024 gestegen naar een 6,4.

• De tarieven van afval zijn kostendekkend. Hierbij zijn de variabele kosten in het variabel tarief opgenomen en de vaste kosten in het vastrecht. Het tarief van de milieustraat komt hierdoor meer in lijn te staan met het DIFTAR-principe. 
  • De tarieven zijn opgebouwd volgens het DIFTAR-principe. Inwoners betalen een vast tarief en daarnaast een bedrag per lediging. Het totaal is kostendekkend.

• Bij werkzaamheden direct inzetten op afkoppelen en ontstenen voor het vergroten van het waterbergend vermogen en daarmee het beschermen tegen wateroverlast bij extreme neerslagsituaties.
  • We zetten bij werkzaamheden in op afkoppelen van regenwater en vervangen van stenen door groen. Hierdoor kan meer neerslag worden verwerkt en wordt wateroverlast bij extreme neerslagsituaties zoveel mogelijk voorkomen.

• Het meenemen van water en bodem als randvoorwaarden bij ruimtelijke ingrepen. 
  • Het tegengaan, dan wel voorkomen, van regenwateroverlast is een van de speerpunten van het GRP 2023-2027. We hebben deze randvoorwaarde bij alle ruimtelijke ingrepen toegepast.

In dit programma staat veiligheid in de schijnwerpers. In de eerste plaats de sociale veiligheid: de mate waarin mensen beschermd zijn en zich beschermd voelen tegen gevaar door of van de kant van andere mensen. Daarnaast vallen ook de brandweerzorg, crisisbeheersing en rampenbestrijding binnen dit programma. De veilige leefomgeving in wijken en verkeersveiligheid komen in respectievelijk de programma’s ‘Leefbare, groene wijken’ en ‘Mobiliteit’ aan de orde. Ook in de gebiedsprogramma’s is er aandacht voor dit thema.

• Structureel organiseren van de samenwerking en gegevensdeling met veiligheidspartners
  • We hebben voorbereidingen getroffen om de samenwerking en de gegevensdeling tussen partijen verder vorm te geven door de invoering (in 2025) van de Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden (WGS). Deze wet maakt duidelijk onder welke strikte voorwaarden informatie kan worden verwerkt binnen bestaande samenwerkingsverbanden op het terrein van zorg en veiligheid (Zorg- en Veiligheidshuis) en in de strijd tegen de georganiseerde criminaliteit en in de aanpak van witwassen en crimineel vermogen (RIEC).

• Verder versterken van de samenwerking tussen zorg- en veiligheidspartners en samenwerken aan concrete vraagstukken.
  • We hebben intensief samengewerkt op regionaal niveau en op het niveau van het basisteam Dommelstroom. Op lokaal niveau worden voorstellen om te komen tot een aanpak geïmplementeerd. Zowel ambtelijk als bestuurlijk vindt regulier overleg plaats tussen portefeuillehouders zorg en veiligheid.
    

• Tijdig herkennen en oppakken van signalen van maatschappelijke onrust en van mensenhandel binnen het netwerk van veiligheidspartners en samenwerking zoeken hierop met nieuwe netwerken/bondgenootschappen.
  • We hebben uitvoering gegeven aan de lokale uitvoeringsnotitie aanpak mensenhandel, die vooral betrekking heeft op de interne organisatie. Er is aandacht voor het herkennen van signalen, het aanbieden van trainingen en bekendheid met de meldroute. Casuïstiek kan worden opgeschaald naar het Zorg- en Veiligheidshuis (slachtoffers mensenhandel) of naar het RIEC (daders mensenhandel).

• Als gemeentelijke organisatie voorbereid zijn op cyberincidenten en cybercrises en bijdragen aan de weerbaarheid binnen andere organisaties.
  • In 2024 legden we een goede basis om medewerkers voor te bereiden op de toekomst. De jaarrapportage van de Functionaris Gegevensbescherming (FG) en de Bestuursrapportage Digitale Weerbaarheid zijn vernieuwd. Beiden geven meer inzicht in de stand van zaken van de implementatie en borging van Privacy en Informatiebeveiliging binnen de gemeentelijke processen. We groeien met kleine stapjes als organisatie, die groei staat wel onder druk. Punt van aandacht is of het tempo van de groei hoog genoeg is. De ontwikkelingen in de digitale wereld gaan namelijk snel, criminelen maken daar meer gebruik van en werken steeds “professioneler”.
    
    

• Zichtbare handhaving, ook buiten kantoortijden en op basis van klachten
  • De boa's zijn zowel tijdens kantooruren als buiten deze tijden actief geweest. Ondanks een tijdelijke onderbezetting is er regelmatig op vrijdagmiddag gewerkt, structureel 1 avond per week en 2 zaterdagen per maand. 
    Tijdens kantooruren zijn er in 2024 1900 meldingen verwerkt. Bij gemiddeld 75% van deze meldingen zijn de boa’s zichtbaar op locaties geweest. In de weekenden zijn de boa’s ook aanwezig geweest bij evenementen.
    Naast de boa's in eigen dienst is er gebruik gemaakt van toezichthouders van het bedrijf FeDa . Zij zijn gemiddeld 8 uur per week zichtbaar tijdens flexibele tijden, afhankelijk van de behoefte.

• Structureel adequaat aanpakken van veiligheidsissues en (woon)overlast in wijken en buurten
  • Vanuit het gebiedsprogramma woonwijk Coevering hebben we een onderzoek uitgevoerd naar de veiligheid in de Coevering. Met de resultaten en aanbevelingen, die in 2025 worden verwacht, gaan we aan de slag. 
    De resultaten van de in 2023 uitgevoerde veiligheidsmonitor hebben we binnen de gemeente breed gedeeld. Hiermee krijgen medewerkers en teams een goed beeld van wat de stand van zaken op een groot aantal onderwerpen is en hoe de inwoners dat beleven. Dit kunnen zij meenemen bij verdere beleidsontwikkeling of gerichte activiteiten in wijken. 
    In de prestatieafspraken hebben we opgenomen dat de samenwerking en gegevensdeling tussen gemeente, politie, woningcorporaties en zorgorganisaties in relatie tot woonoverlast structureel is georganiseerd. Over deze aanpak hebben overleggen plaatsgevonden met deze partners. 
    Ook is er een interne projectgroep aan de slag gegaan met de implementatie van een gezamenlijke en eensluidende aanpak meervoudige problematiek in het sociaal domein, waarin de aanpak van woonoverlast eveneens mee wordt genomen.
    

• Samen met partners effectief en adaptief preventieve en repressieve barrières opwerpen tegen het plegen van georganiseerde criminaliteit en ondermijning
  • We hebben voortdurend gewerkt aan preventieve en repressieve barrières tegen georganiseerde criminaliteit en ondermijning. Ons Bibob-beleid is geactualiseerd en het Bibob-onderzoek is een belangrijk instrument bij onder meer vergunningverlening in relatie tot de aanpak van ondermijnende criminaliteit. Ook zijn de eerste stappen gezet om te komen tot een lokaal informatie-overleg ondermijning.
  • Wij werken samen met de Dommelstroom-gemeenten, Cranendonck Heeze-Leende, Nuenen, Son en Breugel en Valkenswaard om ons weerbaarder te maken tegen ondermijnende criminaliteit. Dat doen wij onder meer door gezamenlijk beleid op het gebied van de Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur (de Wet Bibob). Wetswijzigingen gaven aanleiding om dit Bibob-beleid te actualiseren. Zoals bovenstaand vermeld is dat gebeurd, met 1 januari 2025 als datum van in werking treden. De Brabantse norm weerbare overheid verlangt ook dat de Brabantse gemeenten zorgen voor actueel Bibob-beleid, waarin alle overheidsbeslissingen zijn opgenomen die onder de toepassing van de Wet Bibob vallen. Daar is nu weer sprake van.
  • Wij hebben samen met de Dommelstroomgemeenten een bijeenkomst georganiseerd over het Bibob-proces met betrekking tot overheidsopdrachten, de Omgevingswet en vastgoedtransacties. Voor deze bijeenkomst zijn vakspecialisten van de zes Dommelstroomgemeenten uitgenodigd. Zij zijn tijdens de bijeenkomst geïnformeerd door medewerkers van het Regionaal Informatie en Expertise Centrum (RIEC) en de gemeentelijke bibob-coördinatoren. In de Brabantse norm weerbare overheid is benoemd dat we moeten zorgen dat medewerkers uit de verschillende beleidsdomeinen die aanvragen voor beschikkingen en overeenkomsten in behandeling nemen bekend zijn met het Bibob-beleid en de toepassing ervan. De informatiebijeenkomst heeft hieraan bijgedragen.

• Opvangen van signalen van complexe problematiek en deze gezamenlijk oppakken in het netwerk
  • Om onveiligheid en overlast te voorkomen is het goed om zo vroeg mogelijk signalen van complexe problemen te herkennen en aan te pakken voordat deze escaleren. Denk hierbij aan personen met onbegrepen gedrag, aanpak van (woon)overlast, huiselijk geweld en kindermishandeling, mensenhandel en maatschappelijke onrust (waaronder polarisatie en radicalisering).
    Zo hebben we een interne projectgroep ingesteld die aan de slag is gegaan met de implementatie van een gezamenlijke en eensluidende aanpak voor meervoudige problematiek in het sociaal domein, vooruitlopend op de toekomstige Wet aanpak meervoudige problematiek in het sociaal domein (Wams). Door deze wet wordt een aanpak voorgesteld die de basis biedt voor de verwerking en uitwisseling van persoonsgegevens die nodig zijn bij de aanpak van complexe casuïstiek in het sociaal domein. Bij deze aanpak kan ook gedacht worden aan de aanpak van woonoverlast en de implementatie van een opschalingsmodel bij sociale escalaties (AVE-model). 
    We zijn gestart met een procesregisseur Zorg en Veiligheid die een belangrijke rol bij dit proces speelt. Indien nodig kan casuïstiek opgeschaald worden naar het Zorg- en Veiligheidshuis waar zorg- en veiligheidspartners samenwerken en waar in een plan van aanpak gezocht wordt naar een goede balans tussen preventie en repressie. 

• Inzetten op het vergroten van de weerbaarheid van inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties ten aanzien van veiligheidsrisico’s door te werken aan hun bewustwording en zelf- en samenredzaamheid
  • We hebben door middel van voorlichting inwoners bewust gemaakt van het risico op woninginbraak, nieuwe fenomenen zoals nepagenten en het voorkomen van schade en overlast rondom de jaarwisseling. 
    We hebben een nieuwe start gemaakt om te komen tot een duurzame samenwerking in het centrum van Geldrop tussen ondernemers, gemeente, politie en brandweer, gericht op een gezamenlijke aanpak van diverse veiligheidsaspecten.
  • We hebben met de gemeenten binnen het basisteam Dommelstroom hard gewerkt aan het thema 'voorkomen jonge aanwas'. Zo is er vanuit preventief jeugdbeleid en veiligheid een handelingskader 'basis op orde' opgeleverd dat dient als leidraad bij de verder te ontwikkelen aanpak rondom voorkomen van jonge aanwas. Ook is inzichtelijk gemaakt welke stappen we als gemeente moeten zetten om te komen tot een sluitende aanpak en welke randvoorwaarden daarvoor moeten worden ingevuld.
  • Daarnaast heeft de campagne 'samen voor een veilige buurt' gedraaid in Geldrop-Mierlo, waarmee een groot bereik is gerealiseerd (30.524 uniek bereikte gebruikers). Dit heeft als doel de bewustwording m.b.t. ondermijnende criminaliteit te vergroten en mensen aan te zetten tot het doen van meldingen. 

• Externe inzet uitwerken beleidskeuzes vergunningen, toezicht en handhaving.
  • We hebben in Q3 en Q4 2024 met behulp van externe inzet de Uitvoerings-& Handhavingsstrategie (U&HS) en het Uitvoerings- en handhavingsprogramma Geldrop-Mierlo (U&HP) opgesteld. 

Zie paragraaf grondbeleid.