Lokale heffingen

Deze paragraaf geeft een overzicht van de diverse lokale heffingen en belastingen op hoofdlijnen.

Bij het heffen en invorderen van belastingen zijn we onder meer gebonden aan:

• de Algemene Wet inzake Rijksbelastingen (AWR);
• de Algemene wet bestuursrecht (Awb), (inclusief de algemene beginselen van behoorlijk bestuur);
• de Invorderingswet 1990;
• de Gemeentewet;
• diverse uitvoeringsbesluiten.

De wet geeft duidelijke kaders aan voor de heffing, invordering en kwijtschelding van gemeentelijke belastingen.

Het tarievenbeleid is gebaseerd op de volgende uitgangspunten:

• Geen algemene lastenstijging. De gemiddelde lasten voor de inwoners mogen niet meer toenemen dan de inflatiecorrectie. Lastenverzwaring voor inwoners blijft achterwege en indien enigszins mogelijk zullen we de tarieven van de gemeentelijke belastingen en/of leges verlagen;
• Streven naar kostendekkendheid in de tariefstelling voor leges en retributies;
• Het profijtbeginsel bij de overige heffingen hanteren.

In overeenstemming met deze beleidsuitgangspunten zijn de tarieven over 2022 als volgt aangepast:

• Bij de OZB is 1,65% inflatiecorrectie toegepast. Bij de berekening van het tarief is rekening gehouden met de WOZ-waardeontwikkeling;
• Afval: het vastrecht is verhoogd van € 135,00 naar € 137,40 en het variabele tarief voor de ledigingen is met gemiddeld 1,6% verhoogd ten opzichte van 2021.
• Riolering: de tarieven zijn verhoogd met 2,47% (<200m2 waterverbruik) en 2,54% (>200m3 waterverbruik).
• Toeristenbelasting: het tarief bleef op het niveau van 2021.
• Hondenbelasting: het tarief voor de hondenbelasting is verhoogd met het inflatiepercentage van 1,65%.
• Leges: de tarieven zijn verhoogd met het inflatiepercentage van 1,65%.

Definitieve (formele) vaststelling van de diverse belastingtarieven heeft plaats gevonden door vaststelling van de belastingverordeningen tijdens de behandeling in de raadsvergadering van 11 november 2021.

We heffen op grond van artikel 220 van de Gemeentewet twee directe belastingen op de onroerende zaken die binnen de gemeente liggen, de zogenaamde onroerendezaakbelastingen (OZB):

• Een gebruikersbelasting van degene die bij het begin van het kalenderjaar een onroerende zaak die niet in hoofdzaak tot woning dient, al dan niet krachtens eigendom, bezit, beperkt recht of persoonlijk recht gebruikt;
• Een eigenarenbelasting van degene die bij het begin van het kalenderjaar van een onroerende zaak het genot heeft krachtens eigendom, bezit of beperkt recht.

De tarieven voor 2022 zijn bijgesteld aan de hand van de ontwikkeling van de nieuwe WOZ-waarden en er is een inflatiecorrectie van 1,65% toegepast.

De gemeente is verplicht huishoudelijke afvalstoffen in te zamelen. Op grond van artikel 15.33 van de Wet milieubeheer en de Verordening afvalstoffenheffing en reinigingsrechten wordt afvalstoffenheffing geheven van degene die in de gemeente feitelijk gebruik maakt van een perceel waarvoor de gemeente verplicht is huishoudelijke afvalstoffen in te zamelen. De tarieven van de afvalstoffenheffing zijn verdeeld in twee componenten:

Een vast deel: Hiertoe behoren kosten die niet in de invloedssfeer liggen van de individuele inwoners zoals de kosten van de milieustraat, glas-, papier- en plasticinzameling;
Een variabel deel: Het gaat hier om het zogenaamd “de vervuiler betaalt” principe; hoe vaker iemand zijn rest- en gft-afval aanbiedt, hoe hoger de kosten voor deze aanbieder zijn.

Reinigingsrechten worden geheven van niet-woningen (bedrijven) die hebben aangegeven gebruik te maken van de inzameldienst voor huishoudelijke afvalstoffen. Het betreft hier geen bedrijfsafval.

Er is in 2022 sprake van een tekort op de gesloten exploitatie afval (meer lasten dan baten). Dit tekort wordt ten laste van de voorziening afval gebracht. Hiervoor verwijzen wij u naar de tabel in het onderdeel 'kostendekkendheid rioolheffing en afvalstoffenheffing' en het analyse overzicht van de baten en lasten programma 8. 

In onderstaande tabel is te zien welke negatieve of positieve resultaten m.b.t. de gesloten exploitatie afval ten gunste of ten laste van de algemene dienst zijn gebracht. In het geval van negatieve resultaten was dit het geval wanneer de voorziening ontoereikend was om het tekort te dekken. De baten in 2021 zijn efficiency voordelen die in 2020 zijn gerealiseerd.  

Jaar	Lasten afval ten laste van algemene dienst	Baten afval ten gunste van algemene dienst
2017	4.886	0
2018	220.900	0
2019	339.577	0
2020	0	0
2021	0	204.000
2022	200.484	0

Op grond van artikel 229 van de Gemeentewet wordt een rioolheffing geheven. De rioolheffing wordt opgelegd aan de gebruiker van een perceel, van waaruit afvalwater direct of indirect via de gemeentelijke riolering wordt afgevoerd.

De kosten voor verbetering, vervanging, beheer en onderhoud van het rioolstelsel worden gedekt uit de rioolheffing. Deze belasting wordt geheven van de gebruikers van woningen en niet-woningen vanwege het lozen van afvalwater en hemelwater op de riolering. De in principe kostendekkende tarieven zijn gebaseerd op het Gemeentelijk Rioleringsplan 2023-2027.

Bij de invoering van de verbrede rioolheffing is de mogelijkheid geboden om naast de kosten van afvalwater ook de kosten van verwerking en afvoer van hemelwater in de rioolheffing te betrekken. Voor het afvoeren van hemelwater zijn en worden ook investeringen gedaan. Het afvalwater heeft een minimaal aandeel in de totale hoeveelheid water die verwerkt/afgevoerd wordt via de riolering. Het overgrote deel betreft hemelwater maar dit moet mede in relatie gezien worden tot het weer. In de komende jaren gaan we veel klimaat adaptieve maatregelen nemen. Hiervoor zijn grote investeringen vereist.

Op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording zijn gemeenten verplicht inzichtelijk te maken hoe bij de berekening van tarieven en heffingen wordt bewerkstelligd dat de geraamde baten de geraamde lasten niet overschrijden. De tarieven mogen dus hoogstens kostendekkend zijn. Daarnaast moeten we de beleidsuitgangspunten die ten grondslag liggen aan deze berekeningen vermelden en de manier waarop we deze uitgangspunten bij de tariefstellingen hanteren.
Met onderstaande tabel verantwoorden we of de heffingen (afvalstoffenheffing en rioolheffing) inderdaad kostendekkend zijn geweest, ofwel of de werkelijke baten de gerealiseerde lasten niet hebben overschreden. Per heffing worden de totale baten en lasten en het gerealiseerde kostendekkendheidspercentage weergegeven.

Kostendekkendheid rioolheffing	2022
Riolering taakveld 7.2
Beheer en onderhoud riolering	1.215.223
Kapitaallasten	966.008
Mutatie voorziening	160.746
Totaal kosten riolering taakveld 7.2	2.341.977
Toerekenbare kosten vanuit andere taakvelden
Overhead taakveld 0.4	251.506
Kwijtschelding taakveld 6.3	132.743
Straatreiniging taakveld 2.1	168.096
Watertaken taakveld 5.7	282.758
BTW taakveld 0.11*	1.009.435
Totaal toerekenbaar	1.844.537
Totaal lasten	4.186.514
Opbrengst rioolheffing taakveld 7.2	4.173.462
Overige opbrengsten taakveld 7.2	13.052
Baten totaal taakveld 7.2	4.186.514
Kostendekkendheidpercentage riool	100%
* De omzetbelasting rekenen we conform artikel 229B van de Gemeentewet toe. Deze toerekening is het gevolg van de invoering van het Btw-compensatiefonds in 2003. Vanaf dat moment werd de Btw compensabel en werd tegelijkertijd het gemeentefonds hiervoor verlaagd.

Kostendekkendheid afvalstoffenheffing	2022
Afval taakveld 7.3
Lasten milieustraat	1.253.594
Lasten overige afvalstromen	3.696.565
Kapitaallasten	68.103
Mutatie voorziening	-362.227
Storting voorziening compensatie Attero	332.310
Totaal kosten afval taakveld 7.3	4.988.345
Toerekenbare kosten vanuit andere taakvelden
Overhead taakveld 0.4	87.783
Kwijtschelding taakveld 6.3	178.000
Straatreiniging taakveld 2.1	106.408
BTW taakveld 0.11*	696.627
Totaal toerekenbaar	1.068.818
Totaal lasten	6.057.163
Baten afvalstoffenheffing	4.091.505
Baten milieustraat	552.740
Baten overige afvalstromen	1.212.432
Baten totaal taakveld 7.3	5.856.677
Kostendekkendheidpercentage afval	97%
* De omzetbelasting rekenen we conform artikel 229B van de Gemeentewet toe. Deze toerekening is het gevolg van de invoering van het Btw-compensatiefonds in 2003. Vanaf dat moment werd de Btw compensabel en werd tegelijkertijd het gemeentefonds hiervoor verlaagd.

Als de gemeente een bepaalde dienst levert kunnen daarvoor leges worden geheven. De raad stelt de tarieven jaarlijks vast in de Tarieventabel bij de Legesverordening. Net als riool- en afvalstoffenheffing moeten de tarieven dusdanig worden vastgesteld dat de geraamde baten niet boven de geraamde lasten uitkomen. Er mag geen winst gemaakt worden. Voor deze heffingen wordt gestreefd naar een 100% kostendekkend tarief. Bij de vaststelling van een aantal tarieven, zoals voor reisdocumenten, moet rekening gehouden worden met door het Rijk vastgestelde maximumtarieven.
De leges worden in principe jaarlijks verhoogd met de daarvoor geldende inflatiecorrectie.

Op grond van het BBV zijn gemeenten verplicht de berekening van tarieven en heffingen op begrotingsbasis inzichtelijk te maken. Op begrotingsbasis moet worden duidelijk gemaakt dat de tarieven hoogstens kostendekkend zijn. Hiervoor verwijzen we naar de paragraaf in de meerjarenbegroting.

Wanneer de gemeente een bepaalde dienst levert, kunnen daarvoor leges worden geheven. De tarieven worden jaarlijks vastgesteld in de Tarieventabel behorende bij de Legesverordening. Net als de riool- en afvalstoffenheffing moeten de tarieven dusdanig worden vastgesteld dat de geraamde baten niet boven de geraamde lasten uitkomen. Bij de vaststelling van een aantal tarieven, zoals voor reisdocumenten, moet rekening gehouden worden met van rijkswege gestelde maximumtarieven. Er mag geen winst gemaakt worden. Voor deze heffingen wordt gestreefd naar een 100% kostendekkend tarief. De verschillende leges die worden geheven, worden in principe jaarlijks verhoogd met de daarvoor geldende inflatiecorrectie.

Kostendekkendheid leges
Op grond van het besluit van 5 maart 2016 in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) moeten gemeenten verplicht inzichtelijk maken dat de tarieven en heffingen hoogstens kostendekkend zijn. De geraamde baten mogen de geraamde lasten niet overschrijden.

Per hoofdstuk is hieronder de kostendekkendheid weergegeven op basis van de gerealiseerde baten en lasten. Hoofdstukken die niet zijn opgenomen in de plaatselijke legesverordening, zijn niet opgenomen in onderstaande tabel(len). Per titel in de legesverordening wordt gestreefd naar maximale kostendekkendheid, ondanks dat jurisprudentie de legesverordening als één geheel ziet en dus de legesverordening als geheel maximaal kostendekkend mag zijn. Tussen afzonderlijke hoofdstukken binnen een titel mag kruissubsidiëring worden toegepast. Opbrengsten uit leges van een bepaald hoofdstuk, mogen kosten binnen een ander hoofdstuk compenseren.

In onderstaande overzichten zijn per hoofdstuk en per titel de totale baten, de totale lasten en het kostendekkendheidspercentage weergegeven. De lasten zijn uitgesplitst in salaris, overhead en directe lasten. Hierbij is rekening gehouden met jurisprudentie over hetgeen wel en niet aan de leges mag worden toegerekend.

De salarislasten en overhead in titel 1 zijn toegerekend vanuit het taakveld 0.2 Burgerzaken. Op basis van de toegerekende salarislasten is het opslagpercentage voor de overhead bepaald.

		Baten	Salaris	Overhead	Lasten	Percentage
Titel 1	Algemene dienstverlening
Hoofdstuk 1	Burgerlijke stand	-200.022	114.369	95.727	59.707	74%
Hoofdstuk 2	Reisdocumenten	-238.492	155.215	129.915	0	84%
Hoofdstuk 3	Rijbewijzen	-176.210	122.538	102.564	57.962	62%
Hoofdstuk 4	Verstrekkingen uit de Basisregistratie personen	-9.978	171.553	143.590	0	3%
Hoofdstuk 7	Bestuursstukken	0	8.169	6.838	0	0%
Hoofdstuk 8	Vastgoedinformatie	0	8.169	6.838	0	0%
Hoofdstuk 9	Overige publiekszaken	-13.633	73.523	61.539	1.083	10%
Hoofdstuk 10	Gemeentearchief	0	0	0	0	0%
Hoofdstuk 11	Huisvestingswet	0	0	0	0	0%
Hoofdstuk 12	Leegstandwet	-78	0	0	0	0%
Hoofdstuk 16	Kansspelen	-431	8.169	6.838	0	3%
Hoofdstuk 17	Telecommunicatie, kabels en leidingen	-28.881	16.338	13.675	83.178	26%
Hoofdstuk 18	Verkeer en vervoer	-11.085	16.338	13.675	0	37%
Hoofdstuk 19	Kinderopvang	-280	8.169	6.838	0	2%
Hoofdstuk 20	Diversen	-1.725	49.015	41.026	0	2%
	Totaal titel 1	-680.815	751.567	629.062	201.930	43%

De salarislasten en overhead in titel 2 zijn (voornamelijk) toegerekend vanuit het taakveld 8.3 Wonen en Bouwen, waaronder de bouwvergunningen vallen. Ook hier is op basis van de toegerekende salarislasten de overhead bepaald. De baten en lasten binnen titel 2 van de legesverordening hebben voornamelijk betrekking op hoofdstuk 2 en 3, vandaar is vanwege de samenhang besloten alle lasten toe te rekenen aan hoofdstuk 3 binnen titel 2 en is dit niet verder uitgesplitst.

		Baten	Salaris	Overhead	Lasten	Percentage
Titel 2	Dienstverlening vallend onder fysieke leefomgeving / omgevingsvergunningen
Hoofdstuk 1	Begripsomschrijvingen	0	0	0	0	0%
Hoofdstuk 2	Principe verzoek / vooroverleg / beoordeling conceptaanvraag	0	0	0	0	0%
Hoofdstuk 3	Omgevingsvergunning	-384.596	449.702	376.400	53.459	44%
Hoofdstuk 4	Vermindering	0	0	0	0	0%
Hoofdstuk 5	Teruggaaf	0	0	0	0	0%
Hoofdstuk 6	lntrekking omgevingsvergunning	0	0	0	0	0%
Hoofdstuk 7	Wijziging omgevingsvergunning als gevolg van wijziging project	0	0	0	0	0%
Hoofdstuk 8	Bestemmingswijzigingen/ uitwerkingen en exploitatieplan	0	0	0	0	0%
Hoofdstuk 10	In deze titel niet benoemde beschikking	0	0	0	0	0%
	Totaal titel 2	-384.596	449.702	376.400	53.459	44%

De salarislasten en overhead in titel 3 zijn voornamelijk toegerekend vanuit het taakveld 0.2 Burgerzaken.

		Baten	Salaris	Overhead	Lasten	Percentage
Titel 3	Dienstverlening vallend onder Europese dienstenrichtlijn
Hoofdstuk 1	Horeca	-2.157	8.169	6.838	0	14%
Hoofdstuk 2	Organiseren evenementen of markten	-4.313	40.846	34.188	958	6%
Hoofdstuk 3	Seksbedrijven	0	0	0	0	0%
Hoofdstuk 6	Winkeltijdenwet	0	8.169	6.838	0	0%
Hoofdstuk 7	ln deze titel niet benoemde vergunning, ontheffing of andere beschikking	0	0	0	0	0%
	Totaal titel 3	-6.470	57.184	47.863	958	6%

De parkeerbelasting is van toepassing op het centrum van Geldrop. De werkelijke opbrengst in 2022 bedroeg € 318.000,-. Dit is het totaal van parkeergelden (€ 308.000,-), en de naheffingsaanslagen (€ 10.000,-).

Toeristenbelasting wordt geheven van diegene die mensen tegen vergoeding laat overnachten. Het geldt alleen als de persoon die hier verblijft geen inwoner van de gemeente is. In 2022 is het tarief gelijk gehouden aan het tarief van 2021 (€ 1,46 per persoon per overnachting). De opbrengsten uit toeristenbelasting in 2022 bedragen € 529.000,-.

Een klein deel van de begraafplaats ’t Zand in Geldrop is de algemene begraafplaats van de gemeente. De ontvangen lijkbezorgingsrechten hebben betrekking op deze begraafplaats en bedragen in 2022 € 7.000,-.

De opbrengst uit hondenbelasting wordt ingezet voor de uitgaven hondenbeleid en handhaving hondenbeleid. Aan het einde van het jaar wordt het overschot of het tekort op de inkomsten verrekend met de reserve Hondenbeleid. Wanneer de inkomsten hoger zijn geweest dan de uitgaven in een bepaald jaar, dit wordt toegevoegd aan de reserve en andersom. De tarieven voor 2022 zijn ten opzichte van 2021 verhoogd met het inflatiepercentage van 1,65%. De opbrengsten uit hondenbelasting zijn in 2022 € 220.000,-.

Reclamebelasting wordt geheven in de vastgestelde centrumgebieden ten behoeve van de voeding van het ondernemersfonds. Het tarief van de reclamebelasting is in 2022 verhoogd met de inflatiecorrectie (1,65%). De opbrengsten uit reclamebelasting zijn in 2022 € 106.000,-.

Als mensen de verschuldigde belasting niet kunnen betalen (of met buitengewoon bezwaar), komen zij wellicht in aanmerking voor gehele of gedeeltelijke kwijtschelding. In het kader van de administratieve lastenverlichting voor de inwoners, toetsen we bij het inlichtingenbureau indien eerder kwijtschelding verleend is of er geen belemmering is voor het verlenen van automatische kwijtschelding. Bij geen belemmering verlenen we automatische kwijtschelding.
De kwijtscheldingsregels zijn vastgelegd in de Invorderingswet 1990 en de Uitvoeringsregeling Invorderingswet 1990. De gemeente heeft, als gevolg van artikel 255 van de Gemeentewet, slechts op 2 onderdelen beleidsvrijheid:

• De raad kan bepalen dat er helemaal geen dan wel gedeeltelijke kwijtschelding wordt verleend.
• De raad kan regels stellen met betrekking tot de wijze waarop de kosten van bestaan in aanmerking worden genomen die er toe leiden dat in ruimere mate kwijtschelding wordt verleend.

Op grond van het laatste onderdeel heeft de gemeente gekozen voor het voor 100% meenemen van de kosten van bestaan.
Kwijtschelding kan worden aangevraagd voor de volgende heffingen:

• OZB;
• Afvalstoffenheffing;
• Rioolheffing.

	2020	2021	2022
OZB eigenaar woning	0,0778%	0,0788%	0,0756%
OZB eigenaar niet-woning	0,1610%	0,1728%	0,1792%
OZB gebruiker niet-woning	0,1308%	0,1404%	0,1456%
Afvalstoffenheffing vastrecht (per jaar)	128,88	135,00	137,40
Afvalstoffenheffing 80 liter restafval	5,25	5,40	5,49
Afvalstoffenheffing 140 liter restafval	8,90	9,15	9,30
Afvalstoffenheffing 240 liter restafval	14,30	14,70	14,94
Afvalstoffenheffing 25 liter ondergronds	1,85	1,91	1,94
Afvalstoffenheffing 40 liter ondergronds	3,05	3,14	3,19
Afvalstoffenheffing 80 liter gft-afval	2,70	2,78	2,82
Afvalstoffenheffing 140 liter gft-afval	4,60	4,73	4,81
Afvalstoffenheffing 240 liter gft-afval	7,45	7,66	7,78
Rioolheffing < 200 m3	188,40	194,40	199,20
Rioolheffing > 200 m3 t/m 500 m3	251,40	259,20	265,80
Rioolheffing > 500 m3	251,40	259,20	265,80
Toeristenbelasting	1,46	1,46	1,46
Hondenbelasting per hond	49,80	50,88	51,72
Hondenbelasting per kennel	211,20	215,88	219,48

In onderstaande tabel worden de eenheden gebruikt die het COELO toepast voor het bepalen van de woonlasten. Onderstaande tabel geeft inzicht in de gegevens over 2022 (afgerond op hele euro's).

	Son en Breugel	Nuenen	Eindhoven	Best	Geldrop-Mierlo
OZB eigenaar woning	0,0841%	0,1231%	0,1054%	0,0908%	0,0756%
OZB eigenaar niet-woning	0,1969%	0,2411%	0,3109%	0,1995%	0,1792%
OZB gebruiker niet-woning	0,1623%	0,1935%	0,2287%	0,1600%	0,1456%
Afvalstoffenheffing (*) (meerpers.huishouden)	290	402	347	323	338
Rioolheffing	142	205	168	177	199

(*): Diftar gemeenten worden door het COELO berekend op basis van vastrecht plus een gemiddeld aantal ledigingen (18 maal een grijze container van 140 liter en 7 maal een groene container van 140 liter). De aantallen van het COELO zijn gebaseerd op een landelijk gemiddelde. In de meeste diftar gemeenten is het gemiddelde aantal ledigingen vaak lager (zie hieronder bij Ontwikkeling lokale lastendruk).

De gemeentelijke woonlasten bestaan uit de OZB (voor eigenaren), afvalstoffenheffing en rioolheffing. Onderstaande tabel geeft de omvang van de lokale woonlasten voor een gemiddeld huishouden in de gemeente Geldrop-Mierlo aan. Voor afvalstoffenheffing is hierbij als aanname gehanteerd: 9 ledigingen restafval van 140 liter en 4 ledigingen gft-afval van 140 liter.

Jaar	2020	2021	2022
WOZ-waarde	256.000	275.000	305.000
Wijziging WOZ-waarde	6,22%	7,42%	10,91%
OZB	199	217	231
Afvalstoffenheffing	227	236	240
Rioolheffing	188	194	199
Totaal	614	647	670
Lastenontwikkeling	6,4%	5,4%	3,55%