Financiering | Meerjarenbegroting 2022-2025

Inleiding

Het opstellen van de paragraaf financiering in de begroting en de jaarstukken is in zowel het BBV als in de wet Fido verplicht gesteld. Financiering betreft de wijze waarop de gemeente Geldrop-Mierlo de benodigde geldmiddelen aantrekt en (tijdelijke) overtollige geldmiddelen belegt. De uitvoering van deze paragraaf vindt plaats binnen de wettelijke kaders van het BBV en de wet Fido. Naast deze wetgeving is een treasurystatuut vastgesteld. In dit statuut zijn nadere regels opgenomen om daarmee de financieringsfunctie te sturen, te beheersen en te controleren.

De paragraaf geeft inzicht in de rentelasten en -baten, het renteresultaat, de financieringsbehoefte en de wijze waarop rente wordt toegerekend aan investeringen, grondexploitaties en projecten. De bedragen in onderstaande tabellen moeten vermenigvuldigd worden met € 1.000,-.

Interne- en externe ontwikkelingen

Extern
De ECB blijft in de komende twaalf maanden een ruim monetair beleid voeren. De lange rentetarieven blijven op een zeer laag niveau.

Intern
Voor de begroting zijn de volgende interne rentepercentages gebruikt, de berekening volgens BBV:

Renteschema	%
Bespaarde rente over voorziening verliesgevende complexen bouwgrond	2,00%
Rente grondexploitatie	0,09%
Rente activa	0,50%

In onderstaand schema is het renteresultaat berekend volgens BBV:

Stap	Renteschema	2022	2023	2024	2025
	De externe rentelasten over de aangetrokken geldleningen niet zijnde projectfinanciering	91	85	79	85
	De externe rentelasten over de aangetrokken geldleningen voor projectgefinancierde grondexploitatie	0	0	0	0
	De externe rentelasten over de aangetrokken geldleningen die doorgezet zijn aan derden	0	0	0	0
	De externe rentelasten over de aangetrokken geldleningen voor projectgefinancierd overig	18	16	15	13
	De externe rentelasten over de verwachte nieuw aan te trekken korte en lange financiering	27	27	24	22
	De externe rentebaten	-121	-119	-118	-116
1	Saldo rentelasten en rentebaten	16	9	0	4
	De rente die aan de grondexploitatie moet worden doorberekend	-15	-8	0	9
	De rente van projectfinanciering die aan het betreffende taakveld moet worden toegerekend	0	0	0	0
	De rentebaat van doorverstrekte leningen indien daar een specifieke lening voor is aangetrokken die aan het betreffende taakveld moet worden toegerekend	-18	-16	-15	-13
2	Aan taakvelden toe te rekenen externe rente	-33	-24	-15	-4
3	Rente over eigen vermogen	0	0	0	0
3	Rente voorzieningen	4	4	4	4
4	Totaal aan taakvelden toe te rekenen rente (1+2+3)	-13	-11	-10	4
5	De aan taakvelden toegerekende rente	-640	-637	-635	-635
	Renteresultaat op het taakveld treasury (4+5)	-653	-648	-646	-631

Het genoemde renteresultaat komt terug op het taakveld Treasury, maar is niet het enige resultaat op dat taakveld. Ook bijvoorbeeld ontvangen dividend wordt geraamd op het taakveld, maar maakt geen onderdeel uit van het renteschema.

Financieringsbehoefte

Op basis van de begroting 2022 wordt een meerjarige financieringsbehoefte opgesteld.

	2022	2023	2024	2025
Activa	144.845	147.415	147.586	150.618
Grondexploitatie	16.701	10.940	2.485	-6.574
Geldleningen*	-78.096	-75.264	-72.431	-69.597
Reserves en voorzieningen	-56.148	-59.080	-65.570	-69.523
	27.302	24.011	12.069	4.925

* Dit is de huidige leningenportefeuille.

Uit bovenstaand schema blijkt dat de komende jaren een financieringsbehoefte is tot een maximum van ruim € 28 miljoen. Deze wordt gefinancierd met kasgeld en langlopende geldleningen.

Beleidsvoornemen financiering
Het beleid is erop gericht om de financieringsbehoefte af te dekken met kortlopende financiering omdat de rente op de kortlopende middelen lager is dan de rente op langlopende middelen. Hierbij wordt rekening gehouden met de kasgeldlimiet, die bepaalt dat de gemiddelde vlottende schuld, over drie maanden gezien, niet boven de 8,5% van het begrotingstotaal mag uitkomen. Gezien de rentevisie, waarbij er vanuit wordt gegaan dat de rente dit jaar laag blijft en komende jaren licht kan gaan oplopen, kan voorlopig aan deze strategie worden vastgehouden. Zodra de rentevisie wijzigt en uitgaat van een stijgende rente op korte termijn, kan de overweging gemaakt worden om een groter deel van de financieringsbehoefte te financieren met langlopende leningen.

Renterisicobeheer

De overheid heeft twee instrumenten bepaald voor het toetsen van het renterisico, namelijk: de kasgeldlimiet en de renterisiconorm.

Kasgeldlimiet
De kasgeldlimiet vormt de bovengrens waarmee een tijdelijk liquiditeitstekort gefinancierd kan en mag worden met een kortlopende geldlening (korter dan één jaar). Als het liquiditeitstekort een structureel karakter draagt, moet er een langlopende geldlening worden aangetrokken. Indien voor het derde achtereenvolgende kwartaal de kasgeldlimiet wordt overschreden, moet de toezichthouder hiervan op de hoogte worden gesteld, en moet de kwartaalrapportage en een plan om binnen de kasgeldlimiet te blijven ter goedkeuring worden voorgelegd aan de toezichthouder. De kasgeldlimiet is vastgesteld op 8,5% van het begrotingstotaal.

Stap	Omschrijving	2022
	Bepalen toegestane kasgeldlimiet
	Omvang begrotingstotaal	114.669
	Percentage regeling	8,50%
1	Toegestane kasgeldlimiet	9.747
	Vlottende korte schuld
	opgenomen gelden korter dan 1 jaar	9.000
	Schuld in rekening courant	0
	Gestorte gelden door derden korter dan 1 jaar	118
	Overige geldleningen niet zijnde vaste schuld	0
2	Totaal vlottende korte schuld	9.118
	Vlottende middelen
	Contante gelden in kas	9
	Tegoeden in rekening courant	5.318
	Overige uitstaande gelden korter dan 1 jaar	13
3	Totaal vlottende middelen	5.340
4	Totaal netto vlottende schuld (2-3)	3.778
	Ruimte (+) / Overschrijdingen (-) (1-4)	5.969

Voor 2022 wordt met kasgeldleningen gewerkt tot de maximale bovengrens van de kasgeldlimiet.

Renterisiconorm
De renterisiconorm stelt een grens aan het te lopen renterisico op de vaste schuld. De risiconorm houdt in dat de jaarlijkse verplichte aflossingen en renteherzieningen niet hoger mogen zijn dan 20% van het begrotingstotaal (zie tabel hieronder).

Stap	Omschrijving	2022	2023	2024	2025
1	Renteherzieningen	0	0	0	0
2	Aflossingen	2.832	2.833	2.834	27.836
3 (1+2)	Renterisico	2.832	2.833	2.834	27.836
4	Begrotingstotaal	114.669	114.833	117.047	118.700
5	Percentage regeling	20%	20%	20%	20%
6 (4 x 5)	Renterisiconorm	22.934	22.967	23.409	23.740
7	Ruimte(+)/Overschrijdingen(-)	20.102	20.134	20.575	-4.096

Voor de jaren 2022 tot en met 2024 is er ruimte om lang geld aan te trekken volgens de renterisiconorm, voor het jaar 2025 wordt de renterisiconorm overschreden. Overschrijding ontstaat door de aflossing van een fixed lening van € 25 miljoen. Bij een fixed lening wordt tussentijds niet afgelost maar pas op het einde van de looptijd.

Kredietrisicobeheer

Kredietrisicobeheer is het beheersen van de risico’s die voortvloeien uit de mogelijkheid op een waardedaling van de vorderingspositie ten gevolge van het niet (tijdig) na kunnen komen van de verplichtingen door de tegenpartij.

De gemeente heeft in beperkte mate te maken met kredietrisico’s. Deze hebben onder andere betrekking op de verstrekte leningen in het kader van de publieke taak, zoals de startersleningen. Deze leningen zijn afgesloten onder Nationale Hypotheek Garantie. Dit betekent dat de aflossing bij gedwongen verkoop altijd gegarandeerd is.

Leningenportefeuille

Een belangrijk onderdeel van het financieringsbeleid vormt de omvang, flexibiliteit, gemiddelde looptijd en rentegevoeligheid van de leningenportefeuille. De leningenportefeuille van de gemeente ziet als volgt uit:

Opgenomen langlopende leningen
Leningverstrekker	Looptijd van	Looptijd t/m	Rente	Oorspronkelijk	1-1-2022	31-12-2022
Provincie Noord-Brabant	2018	2033	1,13%	1.211	985	908
Provincie Noord-Brabant	2018	2033	1,18%	908	75	69
Provincie Noord-Brabant	2019	2034	1,28%	606	531	494
Bank Nederlandse Gemeenten	2020	2025	-0,10%	25.000	25.000	25.000
Bank Nederlandse Gemeenten	2020	2040	0,23%	54.215	51.505	48.794
				81.941	78.096	75.264