Programma 8. Duurzaamheid, natuur en milieu

1a. Formatie extra medewerker cultuurtechniek en aanvullend budget onderhoud groen
In de huidige formatie vallen nu taken buiten boord. Bosbeleid en aanspreekpunt rondom beheer van het buitengebied zijn hiervan voorbeelden, maar daarnaast wordt er op dit moment regelmatig capaciteit ingehuurd om taken uit te voeren. Er is structureel tekort aan capaciteit op het werkveld cultuurtechniek. Zeker nu groen, biodiversiteit en natuur in het kernakkoord als ambitie en prioriteit wordt opgevoerd zien we dat de hoeveelheid werk en capaciteit niet in lijn met elkaar zijn. De extra medewerker zal zich vooral richten op het adviseren rondom en het ontwerpen en inrichten van groenelementen binnen projecten.
Wat we zien is dat er steeds meer grondgebied bij komt dat we moeten onderhouden. De nieuwe wijk Luchen is daar het duidelijkste voorbeeld van. Daarnaast is er de wens om de gemeente te vergroenen en het onderhoud op een aantal locaties naar een hoger niveau te trekken.
Hiervoor is structureel meer geld nodig. We starten het eerste jaar met herplant en de jaren daarop zal er meer onderhoud gevraagd worden.

1b. Riolering
Diverse rioolvervangingsprojecten worden, indien nodig en mogelijk gecombineerd met aanpassingen in de openbare ruimte, uitgevoerd. Daarnaast worden uitgaven gedaan voor het vervanging van elektromechanische delen van het rioleringssysteem. Dit gebeurt op basis van door de raad goedgekeurd Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP).

2a. STIKA: Gebiedscontract De Peel 2019-2022 – Versterken landschappelijke kwaliteit / biodiversiteit buitengebied
Geldrop-Mierlo heeft net als de overige gemeenten in De Peel de afgelopen acht jaar deelgenomen aan de vier-jaarlijkse gebiedscontracten De Peel (op basis van Stimuleringskader GroenBlauwe Diensten / STIKA). Op basis hiervan zijn de afgelopen jaren op de particuliere gronden van het buitengebied van onze gemeente nieuwe poelen aangelegd en zijn er nieuwe houtsingels aangeplant. Dit verhoogt de biodiversiteit en de landschappelijke kwaliteit van ons buitengebied. Begin 2019 zal door alle Peelgemeenten een nieuw vierjarig gebiedscontract met ruimere voorwaarden worden ondertekend. Voorwaarde is hiervoor dat de gemeente als co-financierder optreedt en jaarlijks een bedrag (€ 12.500,-) beschikbaar stelt. De provincie verdubbelt dit bedrag, zodat er jaarlijks € 25.000,- beschikbaar is om in Geldrop-Mierlo nieuwe poelen, houtsingels, akkerranden e.d. kunnen worden aangelegd op particuliere percelen. Een provinciale veldcoördinator gaat actief op zoek naar concrete projecten. Indien blijkt dat er in de komende vier jaar niet voor het totale bedrag van € 50.000,- aan concrete projecten in onze gemeente worden uitgevoerd, dan wordt het restantbedrag aan de gemeente teruggestort (met uitzondering van communicatiekosten en kosten veldcoördinator / circa 10%). De financiële risico’s zijn derhalve zeer beperkt, terwijl wij onze inwoners helpen om nieuwe natuur aan te leggen om zo het landschap te verfraaien en de biodiversiteit te verhogen.

2b. Uitvoeringsprogramma Kleine Dommel – Inrichten nieuwe natuur / versterken beleefbaarheid Kleine Dommel
Het college van B&W heeft medio 2017 met de Gebiedsvisie Kleine Dommel ingestemd en gevraagd dit uit te werken naar een uitvoeringsakkoord / uitvoeringsprogramma. Hier willen we nu invulling aan geven, maar hier moet wel een uitvoeringsbudget aan gekoppeld zijn. Verder is begin 2018 samen met de regionale partners Staatsbosbeheer, het Brabants Landschap, Waterschap de Dommel en de gemeenten Eindhoven, Nuenen, Son en Breugel een intentieovereenkomst gesloten om als samenwerkende partners de komende vijf jaar serieus werk te maken van het verwerven van grond en het inrichten van nieuwe natuur. Dit is een provinciale natuuropgave om alle gronden binnen het NatuurNetwerk Brabant ook daadwerkelijk als natuur in te richten. Vanuit de provincie is hier ook veel geld beschikbaar via het Groenontwikkelfonds, maar zal de gemeente hier ook als co-financierder aan moeten bijdragen. In totaal betreft het 14 ha grond die grotendeels nog zal moeten worden verworven en geheel zal moeten worden ingericht. Hierdoor kan het waterbeheer in het Dommeldal worden geoptimaliseerd om de aanwezige natuurwaarden te vergroten, zodat de oorspronkelijke biodiversiteit van het Dommeldal terug kan komen. De begin 2018 aangegane intentieovereenkomst impliceert wel een serieuze inspanningsverplichting, waarbij ook de andere partners nu middelen vrij maken om invulling te geven aan de uitgesproken natuurambitie.

Deze natuuropgave maakt ook deel uit van de gemeentelijke gebiedsvisie Kleine Dommel, maar deze visie is breder en streeft bijvoorbeeld ook recreatieve ontwikkelingen in het centrumgebied na, zoals het aanpassen van de waterstand in de Dommel ten behoeve van het monumentale waterrad in het Weverijmuseum. In 2019 zal een bureau in de arm worden genomen om het uitvoeringsprogramma op te stellen. In het tweede halfjaar 2019 en 2020 kunnen enkele kleinere projecten worden opgepakt. In 2021 en 2022 zijn de bedragen een stuk forser, omdat dan de natuurgronden verworven en ingericht zullen moeten worden. De bedragen voor 2021 en 2022 zijn nog globale ramingen. De precieze hoogte van de benodigde bedragen zal in de loop van 2019 duidelijker moeten worden als er een concreet uitvoeringsprogramma wordt opgesteld. Verder zijn er de komende jaren veel subsidiegelden beschikbaar voor natuurontwikkelingen, waar we nu van kunnen profiteren.
Afhankelijk van wat er uit het uitvoeringsplan komt en welke gronden er op welke manier aan worden gekocht en als natuur worden ingericht en welke subsidiemogelijkheden er kunnen worden benut kunnen de kosten liggen tussen de € 450.000,- en € 900.000,-.

2c. Aanleggen ecologische verbindingszone rondom natte natuurparel Sang en Goorkens
Het Waterschap Aa en Maas en het provinciale Groenontwikkelfonds gaan vanaf 2019 nogmaals werk maken van het inrichten van de natte natuurparel Sang en Goorkens. Hiervoor is in 2010 al een inrichtingsplan gemaakt op basis van de Wet Inrichting Landelijk Gebied (WILG-traject). Dit traject is destijds vanwege het wegvallen van gelden helemaal stilgevallen. Het waterschap Aa en Maas en het Groenontwikkelfonds Brabant zien anno 2018 weer kansen (zowel qua grondverwerving als financiering) om hier werk van te maken. De gemeente heeft hierin vooral een ondersteunde rol, maar staat wel aan de lat voor de verwerving en inrichting van de twee ecologische verbindingszones Goorloop en Overakkerseloop. Hiervoor zullen gronden moeten worden verworven en daarna als ecologische verbindingszone moeten worden ingericht. In het verleden is hier eerder geld voor gereserveerd, maar destijds is dit niet gelukt.

11. Formatie extra medewerker Duurzaamheid
Om de ambities voor de komende vier jaar waar te maken is naast budget ook ambtelijke uitbreiding nodig. Het ambitieniveau is dermate opgeschroefd dat dit met de huidige formatie niet allemaal te realiseren valt. Op dit moment wordt er (minimale) capaciteit via de ODZOB aangetrokken, dat zou op termijn kunnen wegvallen.