Jaarstukken 2018 - Financiering

Inleiding

De paragraaf financiering in de begroting en de jaarstukken is in het BBV en in de wet Fido verplicht gesteld. Financiering is de manier waarop wij de benodigde geldmiddelen aantrekken en (tijdelijke) overtollige geldmiddelen beleggen. Dit gebeurt binnen de wettelijke kaders van het BBV en de wet Fido. Naast deze wetgeving geldt voor de gemeente een Treasurystatuut. Dit statuut bevat regels om de financieringsfunctie te sturen, beheersen en controleren. De bedragen in onderstaande tabellen moeten vermenigvuldigd worden met € 1.000,-. Door de afronding op duizendtallen kunnen er afrondingsverschillen ontstaan.

Conform het nieuwe BBV moet deze paragraaf inzicht geven in de rentelasten en -baten, het renteresultaat, de financieringsbehoefte en de wijze waarop rente wordt toegerekend aan investeringen, grondexploitaties en projecten. Toerekening aan de taakvelden is gedaan met de rentepercentages die hieronder zijn genoemd.

Interne- en externe ontwikkelingen

De EMU-tekortruimte voor gemeente in 2018 is vastgesteld op -/- 0,27% BBP.

Voor 2018 zijn er geen individuele referentiewaarden vastgesteld.

	Omschrijving	2018
1	Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking uit reserves	-5.111
2	Mutatie (im)materiële vaste activa	-7.731
3	Mutatie voorzieningen	-218
4	Mutatie voorraden (incl. bouwgronden in exploitatie)	3.457
5	Verwachte boekwinst bij verkoop effecten en verwachte boekwinst bij verkoop (im)materiële vaste activa	0
	EMU-saldo	-9.603

De renteberekening voor activa, bespaarde rente en bouwgrondexploitaties is op grond van de nieuwe BBV-regels gewijzigd. Voor verschillende onderdelen in de begroting gelden verschillende percentages. Volgens de BBV richtlijnen mag de werkelijke rente maximaal 25% afwijken van de begrote rente. We hebben ervoor gekozen om de rentes voor de jaarrekening 2018 te herrekenen omdat er te grote verschillen tussen de werkelijke en de begrote rente zijn. Op basis van de nieuwe berekeningswijze komen de door te rekenen rentepercentages uit op de cijfers zoals in onderstaand overzicht opgenomen.

Renteschema	Begroting	Realisatie
Bespaarde rente over reserves	3,44%	4,10%
Bespaarde rente over voorziening verliesgevende complexen bouwgrond	2,00%	2,00%
Rente grondexploitatie	2,38%	2,45%
Rente activa	3,00%	4,50%

In onderstaand schema is het renteresultaat berekend op basis van de wettelijke voorschriften.

Renteresultaat

Stap	Renteschema	2018	Totaal 2018
	De externe rentelasten over de aangetrokken geldleningen niet zijnde projectfinanciering	2.091
	De externe rentelasten over de aangetrokken geldleningen voor projectgefinancierde grondexploitatie	12
	De externe rentelasten over de aangetrokken geldleningen die doorgezet zijn aan derden	0
	De externe rentelasten over de aangetrokken geldleningen voor projectgefinancierd overig	0
	De externe rentelasten over de verwachte nieuw aan te trekken korte en lange financiering	-4
	De externe rentebaten	-391
1	Saldo rentelasten en rentebaten		1.708
	De rente die aan de grondexploitatie moet worden doorberekend	-634
	De rente van projectfinanciering die aan het betreffende taakveld moet worden toegerekend	-12
	De rentebaat van doorverstrekte leningen indien daar een specifieke lening voor is aangetrokken die aan het betreffende taakveld moet worden toegerekend	0
2	Aan taakvelden toe te rekenen externe rente		-646
3	Rente over eigen vermogen		2.225
4	Totaal aan taakvelden toe te rekenen rente (1+2+3)		3.287
5	De aan taakvelden toegerekende rente		-2.281
	Renteresultaat op het taakveld treasury (4+5)		1.006

Het genoemde renteresultaat komt terug op het taakveld Treasury, maar is niet het enige resultaat op dat taakveld. Ook bijvoorbeeld ontvangen dividend wordt geraamd op het taakveld, maar maakt geen onderdeel uit van het renteschema.

Financieringsbehoefte

Beleidsvoornemen financiering
Het beleid van 2018 is erop gericht om de financieringsbehoefte af te dekken met kortlopende financiering omdat de rente op de kortlopende middelen lager is dan de rente op langlopende middelen. We houden daarbij rekening met de kasgeldlimiet, die bepaalt dat de gemiddelde vlottende schuld, over 3 maanden gezien, niet boven de 8,5% van het begrotingstotaal mag uitkomen. Gezien de rentevisie, waarbij er vanuit wordt gegaan dat de rente dit jaar laag blijft en komende jaren licht kan gaan oplopen, kan voorlopig aan deze strategie worden vastgehouden. Zodra de rentevisie wijzigt en uitgaat van een stijgende rente op korte termijn kan de overweging gemaakt worden om een groter deel van de financieringsbehoefte te financieren met langlopende leningen.

Liquiditeit

In 2018 zijn de liquide middelen met kasgeldlening gefinancierd.

Renterisicobeheer

De overheid heeft twee instrumenten bepaald voor het toetsen van het renterisico, namelijk: de kasgeldlimiet en de renterisiconorm.

Kasgeldlimiet
De kasgeldlimiet vormt de bovengrens waarmee een tijdelijk liquiditeitstekort gefinancierd kan en mag worden met een kortlopende geldlening (korter dan 1 jaar). Als het liquiditeitstekort een structureel karakter draagt, moet er een langlopende geldlening worden aangetrokken. Indien voor het derde achtereenvolgende kwartaal de kasgeldlimiet wordt overschreden, moet de toezichthouder hiervan op de hoogte worden gesteld, en moet de kwartaalrapportage en een plan om binnen de kasgeldlimiet te blijven ter goedkeuring worden voorgelegd aan de toezichthouder. De kasgeldlimiet is vastgesteld op 8,5% van het begrotingstotaal.

Stap	Omschrijving	Kwartaal 1	Kwartaal 2	Kwartaal 3	Kwartaal 4
	Bepalen toegestane kasgeldlimiet
	Omvang begrotingstotaal per 2018	105.613	105.613	105.613	105.613
	Percentage regeling	8,50%	8,50%	8,50%	8,50%
1	Toegestane kasgeldlimiet	8.977	8.977	8.977	8.977
	Vlottende korte schuld
	opgenomen gelden korter dan 1 jaar	2.000	1.667	0	0
	Schuld in rekening courant	0	0	0	0
	Gestorte gelden door derden korter dan 1 jaar	115	108	104	109
	Overige geldleningen niet zijnde vaste schuld	0	0	0	0
2	Totaal vlottende korte schuld	2.115	1.774	104	109
	Vlottende middelen
	Contante gelden in kas	16	13	10	10
	Tegoeden in rekening courant	1.813	3.657	6.386	3.122
	Overige uitstaande gelden korter dan 1 jaar	0	0	0	0
3	Totaal vlottende middelen	1.829	3.670	6.396	3.131
4	Totaal netto vlottende schuld (2-3)	286	-1.896	-6.292	-3.023
	Ruimte (+) / Overschrijdingen (-) (1-4)	8.691	10.873	15.269	12.000

Renterisiconorm
De renterisiconorm stelt een grens aan het te lopen renterisico op de vaste schuld. De risiconorm houdt in dat de jaarlijkse verplichte aflossingen en renteherzieningen niet hoger mogen zijn dan 20% van het begrotingstotaal (zie tabel hieronder).

Stap	Omschrijving	Begroting	Realisatie
1	Renteherzieningen	0	0
2	Aflossingen	3.620	3.620
3 (1+2)	Renterisico	3.620	3.620
4	Begrotingstotaal 2018	99.836	105.613
5	Percentage regeling	0	0
6 (4 x 5)	Renterisiconorm	19.967	21.123
7	Ruimte(+)/Overschrijdingen(-)	16.347	17.503

Voor de komende jaren is er ruimte om lang geld aan te trekken op basis van de financieringsbehoefte.

Kredietrisicobeheer

Kredietrisicobeheer is het beheersen van de risico’s die voortvloeien uit de mogelijkheid op een waardedaling van de vorderingspositie ten gevolge van het niet (tijdig) na kunnen komen van de verplichtingen door de tegenpartij.

De gemeente heeft in beperkte mate te maken met kredietrisico’s. Deze hebben onder andere betrekking op de verstrekte leningen in het kader van de publieke taak, zoals de startersleningen. Deze leningen zijn afgesloten onder Nationale Hypotheek Garantie. Dit betekent dat de aflossing bij gedwongen verkoop altijd gegarandeerd is.

Leningenportefeuille

Een belangrijk onderdeel van het financieringsbeleid vormt de omvang, flexibiliteit, gemiddelde looptijd en rentegevoeligheid van de leningenportefeuille. De leningportefeuille van de gemeente ziet als volgt uit: (bedragen x € 1.000,-).

Opgenomen langlopende leningen
Leningverstrekker	Looptijd van	Looptijd t/m	Rente	Oorspronkelijk	1-1-2018	31-12-2018
BNG	1998	2018	5,35%	2.269	113	0
BNG	2003	2027	5,21%	4.000	1.600	1.440
BNG	2002	2027	5,18%	4.000	1.600	1.440
BNG	2002	2028	4,52%	4.000	1.760	1.600
BNG	2003	2018	4,27%	4.000	267	0
BNG	2003	2028	4,80%	4.000	1.760	1.600
BNG	2006	2030	3,73%	5.000	2.600	2.400
BNG	2006	2031	3,98%	6.000	3.360	3.120
BNG	2008	2033	4,49%	15.000	9.150	8.550
Prov. NB	2018	2033	1,13%	1.211	0	1.211
Prov. NB	2018	2033	1,18%	908	0	908
BNG	2010	2035	4,19%	15.000	10.350	9.750
BNG	2011	2036	4,65%	13.000	9.490	8.970
BNG	2012	2037	3,75%	9.000	7.200	6.840
BNG	2013	2038	3,06%	2.000	1.680	1.600
Totaal				89.389	50.930	49.430